Bạn có chắc muốn đăng xuất không
Trong vài năm trở lại đây, pickleball xuất hiện như một luồng gió mới trong đời sống thể thao của người Việt. Những sân chơi mọc lên liên tục tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh thành khác. Các giải phong trào có thể thu hút hàng trăm đến cả nghìn người tham dự. Môn thể thao mới mẻ này nhanh chóng tạo nên một cộng đồng đầy năng lượng. Người mới thích sự dễ tiếp cận. Người chơi lâu năm say mê nhịp độ vừa phải nhưng lại đòi hỏi kỹ thuật tinh tế.
Sự lan tỏa nhanh của pickleball khiến không ít người đặt câu hỏi về khả năng xuất hiện của môn này tại SEA Games. Khi Thái Lan công bố danh sách môn thi đấu cho SEA Games ba mươi ba, nhiều người hâm mộ bất ngờ khi pickleball không có tên. Từ đó hành trình tìm hiểu lý do và các rào cản trở thành chủ đề nhận được sự quan tâm lớn. Bởi nếu nhìn vào sự bùng phát của phong trào trong khu vực, đặc biệt là tại Việt Nam, nhiều người tin rằng pickleball đang có cơ hội thực sự để bước ra sân chơi lớn nhất Đông Nam Á.
Nhưng để một môn thể thao có mặt trong hệ thống thi đấu chính thức của SEA Games, điều kiện không chỉ nằm ở mức độ phổ biến. Đằng sau đó là cả một cấu trúc thể chế phức tạp, gồm tiêu chí về liên đoàn, nhân sự chuyên môn, luật lệ thống nhất và cơ sở vật chất đạt chuẩn. Pickleball đã đi được một phần đường nhưng vẫn còn nhiều chặng quan trọng phải vượt qua.
Một trong những hiểu lầm phổ biến là cứ môn thể thao nào đông người chơi thì được đưa vào SEA Games. Thực tế hoàn toàn khác. SEA Games Federation đặt ra một quy trình rất chặt chẽ. Trước hết môn thể thao đó phải có ít nhất bốn quốc gia thành viên sở hữu liên đoàn được công nhận. Những liên đoàn này không chỉ tồn tại về mặt hình thức mà phải hoạt động đúng chuẩn quốc tế từ quản lý vận động viên, tổ chức giải đến đào tạo trọng tài.
Ở khía cạnh này pickleball vẫn còn thiếu. Việt Nam, Thái Lan, Singapore và Malaysia đã có cộng đồng mạnh. Philippines cũng bắt đầu quan tâm nhiều hơn. Tuy nhiên không phải tất cả đều đã kịp thành lập liên đoàn theo đúng tiêu chí mà SEAGF đề ra. Khi chưa đủ số lượng liên đoàn chính thức, pickleball không thể bước vào giai đoạn tiếp nhận đề xuất để trở thành môn thi đấu chính thức.
Bên cạnh đó SEAGF yêu cầu có sự đồng thuận của ít nhất hai phần ba thành viên. Điều này nghĩa là nhiều quốc gia chưa biết đến pickleball hoặc chưa nhìn thấy giá trị chiến lược của môn này trong bức tranh thể thao nước họ vẫn chưa sẵn sàng bỏ phiếu ủng hộ. Đây là rào cản mang tính chính trị thể thao nhiều hơn là vấn đề chuyên môn.
Pickleball trên thế giới có hệ thống luật tương đối hoàn chỉnh. Liên đoàn Pickleball Quốc tế đã xây dựng và cập nhật luật định hàng năm. Tuy vậy khi môn này lan đến Đông Nam Á, mỗi quốc gia lại triển khai theo một cách riêng. Có nơi tập trung thi đấu đôi. Có nơi phát triển mạnh nội dung đơn. Có hệ thống xếp hạng vận động viên được xây độc lập. Có nơi lại dựa vào xếp hạng phong trào.
SEA Games yêu cầu tất cả phải thống nhất. Luật phải đồng bộ. Trọng tài phải được đào tạo theo cùng một quy trình. Cách xác định hạt giống phải dựa trên hệ thống được thừa nhận rộng rãi. Khi mỗi quốc gia có một cách hiểu và cách áp dụng khác nhau, khả năng đưa môn này vào hệ thống khu vực trở nên phức tạp.
Việc thiếu đồng bộ không chỉ ảnh hưởng tới chất lượng giải mà còn gây khó khăn cho việc vận hành. SEA Games không phải sân chơi để thử nghiệm. Mọi thứ đều phải được chuẩn hóa vì là giải đấu đa môn có quy mô hàng đầu khu vực.
Một điểm nghẽn khác đến từ sân bãi. Pickleball không đòi hỏi cơ sở vật chất quá lớn nhưng để tổ chức giải quốc tế, mặt sân, kích thước, độ phản xạ, hệ thống ánh sáng và lưới đều phải đạt chuẩn. Hiện nhiều sân trong khu vực được cải tạo từ sân tennis hoặc cầu lông. Thói quen này rất tiện để phổ cập phong trào nhưng lại khó đáp ứng tiêu chí thi đấu cấp khu vực.
Khi một quốc gia đăng cai SEA Games, họ buộc phải chứng minh năng lực tổ chức đầy đủ mọi môn trong danh sách. Với pickleball Thái Lan hiện có cộng đồng mạnh nhưng để tổ chức giải ở quy mô SEA Games cần thêm nhiều sân tiêu chuẩn và lực lượng trọng tài có chứng nhận quốc tế.
Điều này phản ánh thực trạng chung của Đông Nam Á. Pickleball bùng nổ quá nhanh ở phong trào trong khi hạ tầng chuyên nghiệp chưa phát triển kịp. Việc xây dựng hệ thống sân đạt chuẩn cần thêm thời gian và đầu tư từ cả nhà nước lẫn tư nhân.
Huấn luyện viên và trọng tài là yếu tố mang tính quyết định về chất lượng thi đấu. Pickleball tuy dễ chơi nhưng tiêu chuẩn huấn luyện viên quốc tế lại yêu cầu rất cao, từ kỹ thuật chuyên sâu đến khả năng truyền đạt và phân tích. Nhiều nước đang trong giai đoạn đầu đào tạo nhân sự, vì vậy chưa đủ lực lượng để đảm bảo yêu cầu của SEA Games.
Đối với trọng tài yêu cầu còn nghiêm ngặt hơn. Trọng tài phải có chứng chỉ quốc tế. Phải nắm rõ quy trình xử lý lỗi, gọi điểm, theo dõi pha bóng và cả tâm lý điều tiết trận đấu. Khi số lượng trọng tài đủ chuẩn còn hạn chế, việc tổ chức giải mang tầm SEA Games sẽ gặp nhiều rủi ro về vận hành.
SEA Games hướng đến sự chuyên nghiệp và minh bạch. Vì thế các môn thể thao mới muốn tham gia phải chứng minh hệ sinh thái nhân sự đủ mạnh để bảo đảm chất lượng thi đấu.
Mặc cho các rào cản thể chế và chuyên môn, pickleball vẫn là một trong những môn thể thao có tốc độ phát triển nhanh nhất khu vực. Cộng đồng ngày càng đông. Nhiều giải đấu mới ra đời với quy mô ngày càng lớn. Tại Việt Nam số vận động viên phong trào tăng gấp nhiều lần chỉ trong hai năm. Các giải mở rộng có thể thu hút số lượng người tham gia vượt mốc một nghìn là điều chưa từng có ở một môn thể thao mới.
Thái Lan tiếp tục là quốc gia đi đầu trong khu vực khi tổ chức nhiều giải quốc gia đạt chất lượng cao. Singapore và Malaysia cũng xây dựng hệ thống đào tạo huấn luyện viên và trọng tài nhằm tạo nền tảng bền vững. Philippines đang xem xét thành lập liên đoàn chính thức. Những bước đi này cho thấy sự phát triển của pickleball không chỉ nằm ở phong trào mà đang bắt đầu chuyển vào quỹ đạo chuyên nghiệp hóa.
Khi nhiều quốc gia hoàn tất quá trình xây dựng liên đoàn và đồng bộ luật thi đấu, cơ hội để pickleball xuất hiện tại SEA Games ba mươi lăm là hoàn toàn khả thi. Thậm chí đây còn có thể là môn thể thao ghi dấu sự bùng nổ mới của Đông Nam Á khi ngày càng nhiều người xem và người chơi tìm đến nhờ tính giải trí cao nhưng lại đậm chất chiến thuật.
Nhìn lại hành trình của pickleball đến hiện tại có thể thấy sự phát triển này đến từ sức hút rất đặc biệt của môn thể thao. Pickleball gần gũi như cầu lông nhưng lại có độ kỹ thuật khiến người chơi muốn khám phá. Tốc độ trận đấu vừa phải nên cả người lớn tuổi hay trẻ nhỏ đều có thể tham gia. Cảm giác ghi điểm dễ tạo hứng khởi, còn những pha xử lý mềm mại ở khu vực gần lưới lại đem đến nét tinh tế rất riêng.
Chính sự kết hợp hài hòa này khiến pickleball phù hợp với nhịp sống hiện đại. Người bận rộn có thể chơi nhanh. Người muốn vận động nghiêm túc có thể rèn kỹ thuật chuyên sâu. Vì vậy sự lớn mạnh của pickleball không phải phong trào nhất thời mà là một tiến trình phát triển tự nhiên.
Để bước vào SEA Games, pickleball cần thêm thời gian. Phong trào phải chuyển thành cấu trúc tổ chức bền vững. Các quốc gia phải có liên đoàn được công nhận. Luật phải thống nhất. Trọng tài phải được đào tạo bài bản. Sân bãi phải đạt chuẩn. Đó là những yêu cầu nghiêm ngặt nhưng cũng là con đường tất yếu để pickleball được thừa nhận như một môn thể thao chính thức của khu vực.\
Pickleball chưa có mặt tại SEA Games ba mươi ba nhưng điều đó không phản ánh sức hút hay tiềm năng của môn thể thao này. Ngược lại sự thiếu vắng ấy cho thấy pickleball đang đứng trước một bước ngoặt quan trọng. Khi phong trào đã mạnh, điều còn lại là hoàn thiện bộ khung tổ chức chuyên nghiệp.
Nếu các quốc gia trong khu vực cùng đồng lòng đẩy nhanh quá trình thành lập liên đoàn, chuẩn hóa luật và phát triển hệ thống trọng tài, pickleball hoàn toàn có thể trở thành môn thi đấu chính thức tại các kỳ SEA Games sắp tới.
Hành trình này gian nan nhưng đầy giá trị. Pickleball đang mở ra một câu chuyện mới cho thể thao Đông Nam Á. Câu chuyện của một môn thể thao trẻ nhưng giàu sức sống, đang từng bước chinh phục sân chơi lớn nhất khu vực bằng sự nỗ lực của cả cộng đồng.
Tin Chuyên mục
Tin xem nhiều
Danh sách VĐV